Witryna www.ellisisland.org jest napisana w języku angielskim. Niniejszy artykuł ma umożliwić korzystanie z tej witryny (w najważniejszych elementach) osobom, które tego języka nie znają lub nie znają w dostatecznym stopniu.
Jeśli znasz język angielski, o wiele obszerniejszym komentarzem do zawartości manifestów jest strona A Guide to Interpreting Passenger List Annotations.
Żeby skorzystać ze strony, trzeba być zarejestrowanym użytkownikiem. Rejestracja jest prosta i darmowa. Nie jest wymagane podanie adresu zamieszkania, jedynie adresu e-mail. Aby zarejestrować się, na stronie głównej (www.ellisisland.org) należy kliknąć na samej górze, po prawej stronie, w odsyłacz o treści „Sign in”, który zaprowadzi nas na tę podstronę (uwaga: jej adres może się zmienić, więc lepiej samemu kliknąć na link „Sign in”). Tam z kolei należy kliknąć na odsyłaczu „Yes, I am new to this site” (on z kolei prowadzi do formularza). Otworzy się formularz rejestracyjny. Należy obowiązkowo wypełnić pola:
- „First Name” – nasze imię,
- „Last Name” – nasze nazwisko,
- „E-mail Address” – nasz prawidłowy adres mejlowy,
- „User Name” – wybrana przez nas nazwa użytkownika, najlepiej żeby była niepowtarzalna, co łatwo można osiągnąć dodając do np. swojego imienia jakąś liczbę,
- „Password” – wybrane przez nas hasło (trzeba je pamiętać!),
- „Re-enter Password” – powtórnie wpisać TO SAMO hasło.
Następnie należy wcisnąć klawisz enter lub kliknąć znajdujący się pod polem „Re-enter Password” odsyłacz (nie pamiętam jego treści, chyba „Sign in”, a może „Submit”). Po tym jesteśmy już zarejestrowanym użytkownikiem, chyba że formularz otworzy się jeszcze raz. Zazwyczaj oznacza to, że któreś z podanych przez nas danych są nieprawidłowe (istnieje już użytkownik o tej nazwie, nie podaliśmy adresu e-mail lub wpisaliśmy różne hasła). Bezpośrednio po rejestracji nie trzeba się ponownie logować. Już jesteśmy zalogowani.
Przed każdym wyszukaniem informacji na witrynie trzeba być uprzednio zalogowanym. Można tego dokonać ze strony głównej, klikając na stronie głównej (www.ellisisland.org) na samej górze, po prawej stronie, w odsyłacz o treści „Sign in”. Tam wpisujemy naszą nazwę użytkownika („User Name”) oraz hasło („Password”). Następnie przechodzimy do wyszukiwarki. Najłatwiej skorzystać z jej uproszczonej formy, dostępnej na stronie głównej. Kryteria wyszukiwania osób można wpisać następujące:
- „First Name” – imię
- „Last Name” – nazwisko (jedyny niezbędny element do wpisania). Pamiętajmy, że nazwisko mogło być przekręcone w dwóch momentach. Gdy nasz daleki krewny lub przodek wpływał do Ellis Island, ustnie (zazwyczaj bez żadnych dokumentów) podawał swoje nazwisko, podobnie imię. Anglojęzyczny (zazwyczaj) urzędnik zapisywał fonetycznie to, co usłyszał. Tak więc np. nazwisko Siekierski mogło się stać na tym etapie nazwiskiem Sekersky. Drugim zniekształcającym etapem było spisywanie danych z manifestów do postaci komputerowej. Czasem trudno było rozczytać różne wyrazy, i np. z nazwiska Sekersky mogło wyjść (przykładowo) Sakemky. W większości jednak przypadków wystarczy wpisać prawidłowe nazwisko (bez polskich znaków takich jak ąćłńóśźż). Gdyby wyszukiwarka nie znalazła żadnych osób, zaproponuje inne pisownie nazwiska.
- „Approximate Year of Birth” – przybliżony rok urodzenia (nie jest konieczny)
- „Gender” – płeć (male=mężczyzna, female=kobieta)
Gdy wpiszemy wszystkie szukane dane, klikamy na „Start search>>>” lub wciskamy klawisz Enter.
Po drodze krótką chwilę może być podstrona z napisem „Wait” (oczekiwanie na wyniki).
Jeśli wyszukiwarka znalazła jakieś osoby, pokaże je w tabelce. Przykład:
Exact Matches (278)
Name of Passenger Residence Arrived Age on Arrival
1 Michael Wilk Bitka, Syecheka, Galicia 1910 37
2. Michael Wilk Cyranka, Austria 1909 33
3. Michael Wilk Demba, Galicia 1913 19
4. Michael Wilk Lomza 1903 35
5. Michael Wilk Tuchonia 1904 24
6. Michael Wilk 1893 43
next>>>
- „Exact Matches” – lista znalezionych rekordów („exact” oznacza, że nazwisko musiało zgadzać się dokładnie; tutaj, z braku czasu, nie opisuję sposobów wyszukiwania zaawansowanego).
- „Name of Passenger” – imię i nazwisko pasażera
- „Residence” – miejsce zamieszkania przed wyjazdem do USA (zazwyczaj kraj+miejscowość)
- „Arrived” – rok przypłynięcia do USA
- „Age on Arrival” – wiek w chwili przypłynięcia (przybliżony!)
- „Next” – gdyby było więcej wyników (powyżej bodajże 25 lub 50), kolejne można zobaczyć klikając na takim odsyłaczu, znajdującym się po prawej stronie na dole pod tabelką.
Czasami nie ma jakiś danych (nie można było doczytać się lub nie podano).
Imię i nazwisko jest jednocześnie odsyłaczem do dalszych danych. Jeśli uważamy, że dane mogą pasować, klikamy na nim, aby zobaczyć więcej danych. Pokaże się coś w rodzaju certyfikatu. Przykład:
First Name: Michael Last Name: Wilk Ethnicity: Austria, Polish Last Place of Residence: Demba, Galicia Date of Arrival: October 15, 1913 Age at Arrival: 19y Gender: M Marital Status: S Ship of Travel: Grosser Kurfurst Port of Departure: Bremen Manifest Line Number: 0007
- „First Name” – imię,
- „Last Name” – nazwisko,
- „Ethnicity” – narodowość,
- „Last Place of Residence” – miejsce zamieszkania przed wyjazdem,
- „Date of Arrival” – dokładna data przypłynięcia,
- „Age at Arrival” – wiek w chwili przypłynięcia; wartość wysoce niepewna (y=years=w latach; m=months=w miesiącach),
- „Gender” – płeć (M=male=mężczyzna; F=female=kobieta),
- „Marital Status” – stan cywilny (S=signle=wolny; M=married=żonaty lub mężatka),
- „Ship of Travel” – nazwa statku,
- „Port of Departure” – port z którego wypłynięto,
- „Manifest Line Number” – linijka na manifeście zawierająca stosowny zapis.
To jest podstawowa informacja. Szersze informacje można zobaczyć wybierając odsyłacze znajdujące się na takiej podstronie po lewej stronie:
- „Original Ship Manifest” – zeskanowany manifest (obrazek) zawierający linijkę z wybranym pasażerem
- „Ship” – opis statku, którym pasażer płynął
- „View Annotation” – komentarze do danego rekordu, poczynione przez innych zarejestrowanych użytkowników
- „Create an Annotation” – tworzenie komentarza do rekordu (tj. dla danego pasażera w konkretnym manifeście)
- „Back to search results” – powrót do wyników wyszukiwania
Jeżeli klikniemy na odsyłaczu „Original Ship Manifest”, otworzy się strona zawierająca miniaturkę zeskanowanego manifestu (W tym momencie mogę krótko podkreślić, iż manifesty były tworzone każdorazowo w momencie przypłynięcia statku do portu w Ellis Island i do celów odprawy jego pasażerów). Możemy na nim (na obrazku) kliknąć, aby zobaczyć pełnowymiarową wersję (uwaga: ma kilkaset kilobajtów). Otworzy się w nowym oknie. Żeby zapisać duży obrazek trzeba się trochę nagłowić, bo prawy przycisk zablokowany (nie będę publicznie zdradzał jak przełamać to zabezpieczenie).
Obrazek powiększony obejmuje tylko jedną kartę manifestu, zazwyczaj prawą. Na prawej znajduje się m.in. amerykański adres docelowy podróży, natomiast imię i nazwisko znajduje się na karcie lewej. Aby ją zobaczyć, trzeba kliknąć na odsyłaczu „previous” (jednakże, jeśli karta, która otwarła się najpierw, zawiera już imię i nazwisko naszego pasażera, to należy otworzyć prawą kartę przyciskiem „back”). Czasem trzeba przejść kilka kolejnych kart w jedną (previous) lub w drugą (back) stronę, aby zobaczyć pełny manifest z lewą i prawą kartą. Nasz poszukiwany pasażer jest w linijce określonej wcześniej pod nazwą „Manifest Line Number”.
Nad małym obrazkiem są też odsyłacze:
- „add to you ellis island file” – zapamiętywanie danego rekordu (danej karty konkretnego manifestu) na naszym koncie. Jeśli po miesiącu ponownie zalogujemy się, nie trzeba tego ponownie wyszukiwać, wystarczy odczytać zapamiętane pliki.
- „view text version manifest” – ręcznie spisana (przez woluntariuszy) treść danego manifestu.
Jeśli klikniemy na odsyłaczu „view text version manifest” to możemy zobaczyć przykładowo:
(...)
October 15, 1913 Bremen Page # 0210
(...)
Name Gender Age Married Ethnicity Place of Residence
0001. Vogel, Anton M 23y M Austria, Slovenian Ljubljana, Carniola
0002. Vogel, Ursula F 21y M Austria, Slovenian Ljubljana, Carniola
0003. Sedlacek, Filip M 20y M Hungary, Slovak Berlin, Germany
0004. Stimper, Jacob M 30y M Hungary, German Janosfeld, Hungary
0005. Olanlski, Karol M 17y S Austria, Polish Ujaszowka, Galicia
0006. Szymonik, Wladyslaw M 17y S Austria, Polish Sokolow, Galicia
0007. Wilk, Michael M 19y S Austria, Polish Demba, Galicia
0008. Tomczyk, Franciszek M 20y S Austria, Polish Demba, Galicia
0009. Holeswa, Jadwiga F 30y W Austria, Polish Nagoszyn, Galicia
0010. Bugaj, Jozefa F 19y S Austria, Polish Nagoszyn, Galicia
0011. Hadziewicz, Andrej M 25y S Austria, Ruthenian Poportno, Galicia
0012. Bahelka, Stefan M 21y S Hungary, Slovak Male Suranlay, Hungary
0013. Calc, Jovan M 23y S Austria, Servian Brtoce, Bosnia
0014. Medwed, Josip M 26y M Hungary, Croatian Gordansko, Croatia
0015. Bunjevac, Jure M 18y S Hungary, Croatian Gordansko, Croatia
0016. Grabarevic, Mate M 33y M Hungary, Croatian Gordansko, Croatia
0017. Duris, Dominik M 23y S Hungary, Slovak Lotos, Hungary
0018. Sanicska, Polka F 19y S Austria, Polish Vienadowa, Galicia
0019. Colcan, Hrije M 29y M Austria, Ruthenian Terka, Galicia
0020. Stanek, Franciszek M 17y S Austria, Polish Stanislaw Gorny, Galicia
0021. Jedrzejczyk, Piotr M 17y S Austria, Polish Stanislaw Gorny, Galicia
0022. Grzyb, Stanislav M 25y S Austria, Polish Nagoszyn, Galicia
0023. Saporta, Piotr M 18y S Austria, Polish Stanislaw Gorny, Galicia
0024. Pelak, Konstanty M 27y S Austria, Ruthenian Maciejowa, Galicia
0025. Brgys, Andrzej M 27y S Austria, Polish Samovice, Galicia
0026. Szostak, Wiktorya F 50y M Austria, Polish Posadown, Galicia
0027. Szostak, Anna F 16y S Austria, Polish Posadown, Galicia
0028. Szostak, Ludwika F 11y S Austria, Polish Posadown, Galicia
0029. Paliwoda, Anna F 18y S Austria, Ruthenian Boryslawka, Galicia
0030. Szyp, Stefan M 43y M Austria, Ruthenian Boryslawka, Galicia
Jak widać powyżej, Michael-Michał Wilk (przykładowo poszukiwana osoba) jest siódmy na liście. Obok niego znajduje się Franciszek Tomczyk również z Dęby („Demba”). Na 99% znali się, być może byli nawet rodziną.
Na manifeście-obrazku (DUŻYM) są następujące rubryki (czasem układ trochę się różni, ale co do istoty jest podobny):
LEWA KARTA MANIFESTU
lewa karta manifestu Ellis Island
1. No. on list - numer na liście
2. Name in full - godność osoby:
Family name - nazwisko
Given name - imię
3. Age - wiek
Yrs. (years) - w latach
Mon. (months) - w miesiącach
4. Sex - płeć
5. Married or single - żonaty/zamężna albo wolny/wolna
6. Calling or occupation - zawód, pzewidywana praca (???)
7. Able to:
Read - czy umie czytać
Write - czy umie pisać
8. Nationality (...) - kraj pochodzenia (choć dosłownie tłumacząc powinno być to czymś innym)
9. Race of people - narodowość (jak wyżej, powinno być to coś innego, ale tak jest tutaj)
10. Last pernament Residence - ostatnie miejsce zamieszkania
(w kraju, z którego się wyemigrowało)
Country - kraj
City or town - miejscowość
11. The name and complete address of (...) - adres i imiona jakichś krewnych
(bardzo często są to rodzice:
fat=father=ojciec, mot=mother=matka)
12. Final destination - cel podróży
State - stan
City or town - miejscowość
PRAWA KARTA MANIFESTU
prawa karta manifestu Ellis Island
13. No. on list - numer na liście 14. Whether having a ticket to such final destination - czy ma bilet na dotarcie do ostatecznego celu podróży 15. By whom was passage paid - kto opłacił podróż (self=przez siebie) 16. Whether is possesive of $ 50 and if less, how much - ile pieniędzy posiadał w momencie odprawy 17. Whether ... before in the United States (...) - czy był wcześniej w USA (jeśli tak, to kiedy, ile i gdzie) 18. Whether going to join a relative or friend (...) - jeśli jechał do członka rodziny/znajomego, podaje się jego nazwisko i adres 19. (...) - nie wiem o co chodzi 20. Whether a polygamist - czy jest poligamistą 21. Whether an anarchist - czy jest anarchistą:-) 22. (...) - nie wiem o co chodzi 23. Condition of Health, Mental and Physical - stan zdrowia 24. Deformed (...) - widoczne wady w budowie (wolne tłumaczenie) 25. Height - wzrost (UWAGA: nie jest to wzrost w centymentach): Feet - liczba stóp Inches - liczba cali 26. Complexion - kolor skóry 27. Color of: Hair - kolor włosów Eyes - kolor oczu (uwaga: nie należy przywiązywać do tego ŻADNEJ wagi) 28. Marks of identification - cechy szczególne 29. Place of birth - miejsce urodzenia Country - kraj City or town - miejscowość