Przekierowanie, nazwisko i cytowanie

Autor: 02.11.2016 0 Komentarzy

Genealogia

,

Tydzień przed tegoroczną brzeską konferencją miałem zaszczyt przedstawiać pozycję użytkownika archiwów (por. prezentacja) w trakcie konferencyjnego panelu archiwów (NAC+NDAP) na Targach Dziedzictwo w MT w Warszawie (www+Fb). Wspomniałem tam m.in. o zasadzie stabilności linków, iż powinny przekierowywać, nawet jeśli zmieniamy wzorzec URL (strukturę, system adresów/linków). W mojej bazie danych (przykład) mam różne linki jeszcze do baz danych PRADZIAD i SEZAM (w przykładowej mojej podstronie jest to link na numerze zespołu archiwalnego 1426). Dotąd mimo ich trwającej migracji do bazy ZOSIA i SzukajWArchiwach, owe stare linki były niezmienne i stabilne, dlatego nie musiałem ich zmieniać. Dziś dodawałem do swoich zasobów nową jednostkę archiwalną (z której robię odpis/cytat, żeby uźródłowić metryką daty i osoby*) i ku mojemu zdziwieniu stary link:

http://baza.archiwa.gov.pl/sezam/sezam.php?l=pl&mode=show&zespoly_id=40851

przekierował mnie AUTOMATYCZNIE pod nowy link, do nowej bazy (ZOSIA/SzwA), dokładnie tam, gdzie powinien, czyli NIE do komunikatu, że strony nie znaleziono (błąd HTTP 404), ani nawet NIE do strony głównej starego (NDAP) / nowego serwisu (SzwA), LECZ do takiego samego odpowiedniego miejsca, czyli opisu dokładnie tej samej zmigrowanej jednostki archiwalnej:

http://www.szukajwarchiwach.pl/39/1426/0

BRAWO NAC, BRAWA NDAP!!! ☺ O to mi właśnie chodziło, tak trzymać dalej!!! ☺ O tym mówiłem, że tak właśnie trzeba. Cieszę się, że powiedziałem to niepotrzebnie ☺ bo przekierowania (htaccess→mod_rewrite) raczej ustawiono wcześniej ☺

PS. Niestety 12.12.2016 o godz. 20 już takie przekierowanie NIE działa… :/

Ważne, by w miarę możliwości zawsze nieaktualne linki przekierowywały bezpośrednio do nowego adresu. Nie da się raz założyć, że zmian adresacji nigdy nie będzie, byłoby to mrzonką. Doskonalenie i postęp techniczny są wpisane w każdą witrynę internetową. Zmiany adresów co najwyżej można minimalizować, ich unikać. Pozostaje natomiast sprawa przekierowań.

Podlinkowane akta stanu cywilnego (ASC) Archiwum Państwowego (AP) w Łodzi na tę chwilę zawierają (przynajmniej dla Brzeźnia) tylko opisy na poziomie zespołów archiwalnych, bez głębszego podziału w strukturze na serie i jednostki archiwalne, jak i bez skanów. Jak się mogę domyślać, dopiero trwa migracja ewidencji (podobnie jak dopiero trwa digitalizacja i publikacja skanów), więc w przewidywalnej przyszłości sytuacja będzie się zmieniać. Dobrym przykładem, jak wygląda struktura zespołów, jest zasób AP Opole (np. w zespole nr 1 wystarczy zobaczyć serie i jednostki).

W chwili pisania tego wpisu (godz. 19:00), własna witryna internetowa Narodowego Archiwum Cyfrowego akuratnie nie działa. Mam nadzieję, że to przejściowe, zdarza się nawet najlepszym.

ZIELIŃSCY

Dzięki Marcinowi Maryniczowi wiem, że moja Paulina Zapłotna zmarła w Łyskorni (akt 2/1913 MR12265; unikat ASC = AAd Częstochowa KM 3661 MR12263 = FS DGS 4591326 PAL/ARK plik 96; duplikat ASC = AP Łódź 39/1576/0 MR11485 = skan PTG; por. legenda/opis).  Wciąż nie wiem, gdzie wzięła ślub, choć kręciła się wokół lututowskich Dymków oraz Brzeźnia. Według aktu zgonu powinna (bo to tylko akt zgonu, czyli dane mniej pewne) urodzić się w Sokolnikach, wciąż na ziemi wieluńskiej (pow. wieruszowski). Idąc tym tropem, przyjmuję, że znalazłem tam jej narodziny pod żeńskim imieniem Apolinaria (akt 62/1833 MR12262, duplikat ASC = AP Łódź 39/1674/0 MR12273 → skan PTG). Była córką Franciszka i Małgorzaty Zielińskich (MR12266 i MR12267; wg aktu zgonu imię matki to Kornelia, ale na razie przyjmuję to za pomyłkę). Znalazłem tam również ich ślub (akt 16/1833 MR12274; duplikat ASC = AP Łódź 39/1674/0 MR12273 → skan PTG; metryka łacińska = AAd Częstochowa KM 1137 MR12277 strona 143 = FS DGS 4584565 PAL/ARK plik 151 = mikrofilm CHR/FHL 2213715 item 2 klatka 155 FS DGS 5079407 PAL/ARK plik 154) oraz pierwsze małżeństwo Małgorzaty (akt 4/1815 MR12276; duplikat ASC = AP Łódź 39/1674/0 MR12273 → skan PTG) z Józefem Pietrusińskim / Pietrasińskim, który tamże ją  owdowił (akt 90/1832 MR12275; duplikat ASC = AP Łódź 39/1674/0 MR12273 → skan PTG). Z aktów małżeństw wynika, że Franciszek był synem Błażeja Zielińskiego i Konstancji z Cieślików, a Małgorzata córką Wawrzyna (Wawrzyńca) Stefaniaka i Elżbiety z Garztychów (być może Gasztych, Garsztych). Pierwszy teść Małgorzaty był stawowym (stróżem stawu?). Mikołaj Zieliński był pociotem Małgorzaty wymienionym przy pierwszym ślubie, choć dopiero drugi małżonek był Zieliński. Wszyscy byli z Sokolników.

Moja relacja do Błażeja: Maciej Róg → Grażyna Kalinowska → Kazimiera Rodak → Ludwika Zapłotna → Ludwik Zapłotny → Paulina Zielińska → Franciszek Zieliński → Błażej Zieliński (0001011).

Co ciekawe, Paulina – Apolonia – Apolinaria urodziła się w lipcu, trzy miesiące po kwietniowym ślubie rodziców. Poczęta zatem była zapewne w październiku roku wcześniejszego, czyli pięć miesięcy po majowej śmierci poprzedniego męża matki. Nie wiemy, czy tyle (październik→kwiecień) trwało zwlekanie 37-letniego ojca dziecka przed ożenkiem, czy też poszukiwania ojca, który uzna dziecko jak swoje. Być może powody były prozaiczne lub inne, np. ciąża była mało widoczna.

PS 08.12.2020 (tutaj skopiowane 20.03.2022). Moja macierzysta ciocia (siostrzenica babci po kądzieli) z mamą kuzynki (MR01391-MR14541) potwierdziły się nie tylko metrykalnie, ale i genetycznie 🙂 (GEDmatch TP1790795-BR3730849). Nasi wspólni przodkowie to moi i kuzynki 5×pradziadkowie zaślubieni w 1780 r. Przebadałem siebie i Ciocię, a kuzynka siebie i Mamę. Kuzynka nie ma trafień, ja też nie, ale Ciocia i Mama kuzynki się potwierdziły dzięki wspólnemu 11.7 cM, tyleż samo najdłuższy segmentu 11.7 cM i dystans Gen 5.1. Dotąd mój Tato miał takie najdalsze potwierdzenia (matche) na poziomie 4×pradziadków z 17.5 cM. Przyjmuję to jako dowód, że jednak Paulina była genetyczną córką drugiego męża Małgorzaty wdowy (patrz powyższe wyliczenia).

Według Geneteki, ślubów Błażejów i Konstancji w Sokolnikach było niewiele, dlatego mam podstawy sądzić, że ślub 55/1780 Błażeja Bździoniaka i Konstancji Cieślik dotyczy rodziców Franciszka. Ciekawe przezwisko. Takimi zmianami przezwisk (Bździoniak→Zieliński) zdziwiony nie jestem (Jędreczak/Cytera→Bakalarczyk, Łysy→Kalinowski).

PS. Metryka Błażejowego syna Rocha 29.10.2017 potwierdziła zmianę przezwiska Bdzion→Zieliński (por. MR12535÷MR12538)

OPIS

Na marginesie. Jak czytać powyższe skrótowce: (MR ASC AP …/…/… PTG AAd KM FS DGS PAL ARK CHR FHL strona plik klatka item)? ☺ Z opisów wynika, że ta sama metryka dostępna jest na kilka sposobów, z kilku źródeł, była bowiem kilka razy pisana i skanowana.

Aby to zrozumieć, warto krótko rozeznać, jakie przepisy prawa w danym czasie i miejscu obowiązywały. Akt małżeństwa Franciszka z Małgorzatą w 1833 r. spisano w parafii rzymskokatolickiej w Sokolnikach, gubernia kaliska, Królestwo Polskie (zabór rosyjski). Proboszcz według ówczesnego prawa świeckiego był urzędnikiem stanu cywilnego (USC) i tworzył po dwa egzemplarze (unikat i duplikat, pierwopis i wtóropis) aktów stanu cywilnego (ASC): aktów urodzenia, aktów małżeństwa i aktów zejścia. Czynił to w latach 1808-1825 po polsku według narracyjnych formuł Kodeksu cywilnego Napoleona, od 1826 według przepisów zaborczych po polsku, od 1868 po rosyjsku cyrylicą, a po 1915 wraz z linią frontu ponownie po polsku. Dopiero w 1946 r. w całej Kongresówce zaprowadzono odrębne urzędy stanu cywilnego prowadzone przez świeckich urzędników (nieco inaczej było np. w Galicji i Prusach, ale nie o nich tu piszę).

Jednakże wracając do 1833 r., proboszcz podlegał również własnym kościelnym przepisom Kościoła rzymskokatolickiego m.in. wprowadzonym przez sobór trydencki (1545-1563). Według nich spisywał podobne akty chrztu, małżeństwa i pochówków (inne sakramenty i zapowiedzi na tym etapie pomińmy) w łacinie. Równoległe prowadzenie metryk, kancelarii, sakramentów i parafii wymogło posługiwanie się raptularzami, czyli tabelarycznymi wersjami na szybkie krótkie notatki. Z nimi również mamy do czynienia jako genealodzy.

Taki unikat (duplikat, metryka łacińska) urodzeń (chrztów), małżeństw i zejść (pochówków) wraz z alfabetycznymi regestrami (skorowidzami, indeksami) na każdy rocznik, pojedynczo lub wieloma latami razem, był szyty w twardą opisaną okładkę. Tak oprawiony nazywamy księgą metrykalną, która w archiwach zazwyczaj stanowi pojedynczą jednostkę archiwalną (za dane lata) szerszego zespołu archiwalnego (danych ASC / z danego USC). Unikaty zazwyczaj zostawały na parafiach, w wielu diecezjach najstarsze trafiły już do archiwów diecezjalnych (AD), natomiast duplikaty zazwyczaj poprzez sądy pokoju trafiły do współczesnych archiwów państwowych (AP). Te ostatnie zostały ponumerowane (np. 45 to AP Opole, 8 AP Częstochowa, a 39 AP Łódź). Jest to elementem sygnatury archiwaliów (np. 39/1674/0), którą współcześnie widać m.in. w adresach linków (URL) w serwisie Szukaj w archiwach, np. szukajwarchiwach.pl/39/1674/0.

Księgi metrykalne były kiedyś mikrofilmowane, a współcześnie papierowe księgi lub ich mikrofilmy są digitalizowane (za pomocą skanera lub cyfrowych aparatów fotograficznych). Efekty digitalizacji są publikowane w różnych serwisach np.

Ja zaś prowadzę genealogiczną bazę danych, której część jest widoczna na genealogia.mrog.org. Opiera się ona o skrypt JSFamilia oraz identyfikatory rekordów (osób; multimediów-obiektów; zdarzeń, w tym cytatów = odpisów i wypowiedzi; miejsc; instytucji; i notatek). Pojedynczy identyfikator np. MR01037 tworzą moje inicjały oraz unikalny kolejny numer (aktualnie 5-cyfrowy) nadawany przeze mnie w papierowym zeszycie. Identyfikatory można sprawdzić pod adresem https://genealogia.mrog.org/MR01037.html gdzie 01037 można zamienić na inny numer.

Wracając do opisu (akt 16/1833 MR12274; duplikat ASC = AP Łódź 39/1674/0 MR12273 → skan PTG; unikat ASC = AAd Częstochowa KM 3661 MR12263  = FS DGS 4591326 PAL/ARK plik 96; metryka łacińska = AAd Częstochowa KM 1137 MR12277 strona 143 = FS DGS 4584565 PAL/ARK plik 151 = mikrofilm CHR/FHL 2213715 item 2 klatka 155 FS DGS 5079407 PAL/ARK plik 154):

  • 16/1833 — to numer i rocznik aktu
  • MR12274 — to identyfikator pojedynczej metryki (źródła = odpisu = cytatu) z mojej bazy danych
  • duplikat ASC — wskazuje na namiary na akt stanu cywilnego spisany w drugim egzemplarzu
  • AP Łódź — wskazuje na miejsce przechowywania: Archiwum Państwowe (AP) w Łodzi
  • 39/1674/0 — to sygnatura zawierająca numer archiwum (39 to Łódź) i numer zespołu archiwalnego (1674/0), tutaj jest to zarazem link do serwisu Szukajwarchiwach do tego zespołu
  • MR12273 — to oznaczenie całej księgi metrykalnej (duplikatu z danymi rocznikami) w mojej bazie danych
  • skan PTG — to link do skanu w serwisie metryki.genealodzy.pl Polskiego Towarzystwa Genealogicznego
  • unikat ASC — wskazuje na namiary na akt stanu cywilnego spisany w pierwszym egzemplarzu
  • metryka łacińska — wskazuje na namiary na kościelny egzemplarz aktu
  • AAd Częstochowa — wskazuje na miejsce przechowywania: Archiwum Archidiecezjalne (AAd) w Częstochowie
  • KM 1137 lub KM 3661 — to sygnatura z tamtejszego zespołu Ksiąg Metrykalnych (KM)
  • MR12263 lub MR12277 — to oznaczenie księgi metrykalnej (unikatu i łacińskiej) w mojej bazie danych
  • strona 143 — wskazuje numer w papierowej księdze metrykalnej według paginacji stron (foliacji kart), widoczny zazwyczaj w górnym skrajnym narożniku
  • FS — wskazuje, że księga jest dostępna u mormonów w serwisie FamilySearch.org (FS)
  • DGS 4591326 — to sygnatura mormońskiego zestawu (kolekcji) cyfrowych plików Digital Genealogical Society (DGS), dostępna aktualnie poprzez adres https://familysearch.org/search/film/004591326 gdzie końcówka 4591326 to dowolny numer DGS, który można wyszukać z katalogu miejsc, czyli poprzez stronę menu Search→Catalog czyli familysearch.org/catalog-search, tam w opisie danej miejscowości i kościoła (przykład) jest sekcja Film Notes, a w niej kolumna Film/DGS zawierająca numer tradycyjnych mikrofilmów (Film) albo cyfrowych zestawów (DGS), uzupełniona o ikonę i link do zamawiania rolek mikrofilmów albo do skanów
  • PAL/ARK — to alternatywne linki do skanów u mormonów; ARK to standard (i fragment adresu) aktualnie używany przez mormonów; PAL to fragment adresu dawniej używany przez mormonów, obecnie widoczny na dole skanu w zakładce Information w sekcji Citation; niestety nie wiem, który standard się utrzyma, dlatego na razie notuję sobie oba linki
  • plik 154 — numer pliku w zestawie (kolekcji), który można uzyskać poprzez DGS za pomocą linku https://familysearch.org/search/film/004591326?i=153 (gdzie 153 to plik 154 pomniejszony o jeden, a 4591326 to numer DGS)
  • mikrofilm CHR  — to wskazanie, że dana księga jest zmikrofilmowana i dostępna na rolkach mikrofilmów np. w Centrum Historii Rodziny (CHR) Wrocław i Warszawa, albo w danym archiwum (zazwyczaj archiwum zgadzało się na mikrofilmowanie własnych metryk pod warunkiem otrzymania kopii ich mikrofilmów) — mikrofilmy zamawiamy, jeśli nie ma skanów online
  • FHL 2213715 item 2 — to numer rolki mikrofilmu mormonów w centrach historii rodziny (ang. Family History Library); w przypadku dopisku „item X”, jest to tylko część rolki, która może zawierać inne księgi (parafie); mikrofilmy można wyszukać na FamilySearch w menu Search → Catalog w polu Film/Fiche Number
  • klatka 155 — niektóre mikrofilmy mają numery klatek z lewej krawędzi kadru, które też zapisuję
  • jak można zauważyć, niektóre unikaty zostały zdigitalizowane zarówno z mikrofilmu, jak i ponownie z tradycyjnego oryginału.

Tyle tytułem pisemnego uzupełnienia porządkowania chaosu (nawiązuję do prelekcji dla ŚTG i SOG). Chyba mnie pogrzało, ale to ucieczka przed surówką wideo czekającą do obróbki.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *